Οι οκτώ συμφωνίες που δημιούργησαν τον άξονα Τουρκίας-Ισραήλ

Ο άξονας Τουρκίας-Ισραήλ δημιουργήθηκε με την υπογραφή 8 συνολικά συμφωνιών πολιτικοστρατιωτικού χαρακτήρα και μιας συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου με την αποφασιστική υποστήριξη των ΗΠΑ. Η στρατιωτική συμμαχία των δύο πιο σημαντικών συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή άλλαξε άρδην τα γωπολιτικά δεδομένα στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου (βλέπε περίπτωση Συρίας το 1999).

Τα πεδία συνεργασίας αφορούν μεταξύ άλλων την ανταλλαγή πληροφοριών, την πώληση στρατιωτικού υλικού για τα μεγαλεπήβολα εξοπλιστικά προγράμματα της Άγκυρας μέχρι κοινά γυμνάσια των ΕΔ των δύο χωρών. Οι συμφωνίες αυτές, που υπογράφηκαν από τους πρωθυπουργούς της Τουρκίας Mesut Yilmaz και του Ισραήλ Benjamin Netanyahu ήταν οι εξής:


1. Αεροπορική συνεκπαίδευση Τούρκων και Ισραηλινών χειριστών F-16 και F-4E. Η εκπαίδευση των Τούρκων χειριστών θα γίνεται στο Ισραήλ και η πρακτική τους εκπαίδευση στο πεδίο βολής του Ικονίου (ασκήσεις Anatolian Eagle). Tον Ιούνιο του 1998 υπήρξαν έντονες φήμες για μετάβαση έξι τουρκικών μαχητικών F-16 στην έρημο Νεγκέβ για εκπαίδευση σε τακτικές προσβολής και αντιμετώπισης των κυπριακών αντιαεροπορικών συστημάτων S-300. Παράλληλα υπάρχουν ενδείξεις για πτήσεις Ισραηλινών χειριστών με τουρκικά μαχητικά πάνω από το Αιγαίο.


2. Συνεργασία της Τουρκίας με το εβραϊκό λόμπυ σε Ευρώπη και ΗΠΑ για την προώθηση των εθνικών θεμάτων των δύο χωρών. Τούρκοι διπλωμάτες πρόκειται να επισκεφθούν τις ΗΠΑ και να πραγματοποιήσουν επαφές με τους ηγέτες του εβραϊκού λόμπυ, ενώ Αμερικανοεβραίοι θα προσκληθούν στην Αγκυρα, όπου θα ενημερωθούν από τα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας, και θα έχουν συναντήσεις με τον πρόεδρο και τον πρωθυπουργό της χώρας.


3. Οι δύο χώρες αποφάσισαν να στηρίξουν με όλα τα μέσα την κατασκευή του αγωγού Baku-Ceyhan. Τον αγωγό τον θεωρούν νευραλγικό σημείο στις οικονομίες των δύο χωρών.

4. Πλήρη συνεργασία στην ανταλλαγή στρατιωτικών πληροφοριών και ηλεκτρονική παρακολούθηση της ευρύτερης περιοχής της Κεντρικής Ασίας. Η πολύ σημαντική αυτή συμφωνία μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών των δύο χωρών φαίνεται πως απέδωσε στην περίπτωση της σύλληψης του Κούρδου ηγέτη Abdullah Ocalan (βλ. Η δράση της Mossad σε Ελλάδα και Κύπρο).


5. Οι χερσαίες και οι ναυτικές δυνάμεις Τουρκίας-Ισραήλ εφ' εξής θα συνεργάζονται κατά το πρότυπο της συνεργασίας της Αεροπορίας των δύο χωρών. Η Τουρκία διεξήγαγε με το Ισραήλ για πρώτη φορά την άνοιξη του 1999, ναυτική άσκηση στην Ανατολική Μεσόγειο, κοντά στα χωρικά ύδατα της Κύπρου με τη συμμετοχή αεροναυτικών δυνάμεων και από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για τη γνωστή άσκηση με την επωνυμία "Reliant Mermaid Χ" («Αξιόπιστη Γοργόνα»).

6. Η Τουρκία, το Ισραήλ και η Ιορδανία συμφώνησαν Ιορδανοί πιλότοι αεροσκαφών F-16 να εκπαιδευθούν στην Τουρκία. Επίσης, στην Τουρκία, θα εκπαιδευθεί μονάδα του ιορδανικού στρατού, επιπέδου τάγματος, και αντίστοιχα στην Ιορδανία μονάδα του τουρκικού στρατού. Στο μέλλον, θα υπάρξουν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις Ιορδανίας, Τουρκίας και Ισραήλ, με πιθανή συμμετοχή των ΗΠΑ.


7. Οι αμυντικές βιομηχανίας των δύο χωρών θα συνεργασθούν για την ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων, στους τομείς των πυραύλων αέρος- αέρος, στην κατασκευή Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών, στον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-4E και F-5A/B και των αρμάτων μάχης Μ-60, στον τηλεπικοινωνιακό τομέα, στον ηλεκτρονικό πόλεμο και στα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.

8. Το Ισραήλ θα ενοικιάσει από την Τουρκία εδάφη της για αγροτική εκμετάλλευση. Η συμφωνία αυτή θα πρέπει να εγκριθεί από το τουρκικό Κοινοβούλιο και παρέχει τη δυνατότητα στις δύο χώρες στενής συνεργασίας για το πρόγραμμα GAP- Ανάπτυξης της Νοτιοανατολικής Τουρκίας. Η Τουρκία ως αντάλλαγμα θα έχει ισραηλινή τεχνική βοήθεια στους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και των ιχθυοκαλλιεργειών.


Πηγή