Το μυστήριο του νησιού του Πάσχα
Η άφιξη
Το Νησί του Πάσχα βρίσκεται στο Νότιο Ειρηνικό, μεταξύ της Χιλής και της Ταϊτής. Διαμορφωμένο από μία σειρά ηφαιστειακών εκρήξεων, ήταν κατοικήσιμο μόνο από πουλιά και λιβελλούλες της θάλασσας για εκατομμύρια χρόνια. Οι απότομες πλαγιές του, κάποτε εθεάθησαν με μεγάλη ικανοποίηση από μια κουρασμένη ομάδα πολυνησιακών ναυτικών. Γιατί αυτοί οι ναυτικοί εγκατέλειψαν την αρχική τους χώρα, για πόσο καιρό έμειναν στο νησί του Πάσχα, ή γιατί έφυγαν τόσο απότομα, είναι μερικές ερωτήσεις στις οποίες δεν θα έχουμε ποτέ την απάντηση. Το νησί του Πάσχα είναι ένα από τα πιο απομονωμένα κατοικημένα νησιά στον κόσμο.
Η γεωγραφική θέση του Νησιού του Πάσχα πάνω στη Υδρόγειο
Οι κάτοικοι του Ράπα Νούι, ταξιδέψανε από αλλά νησιά της Πολυνησίας μέσα σε διπλά μεγάλα ξύλινα κανό. Σύμφωνα με την προφορική ιστορία του νησιού, ένα άτομο ονομαζόμενο Χότου Ματούα, ήταν ο πρώτος κάτοικος του νησιού. Οι αρχαιολόγοι είναι σίγουροι, ότι οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού έφτασαν σε αυτό, το 400 με 800 μ.Χ.
Οι ιεραπόστολοι έκαναν την περισσότερη ζημία στην ιστορία του νησιού, ακόμα και από τους περουβιανούς εμπόρους σκλάβων, οι οποίοι σκλάβωσαν και εμπορεύτηκαν τους περισσότερους από τους κατοίκους του νησιού. Οι ιεραπόστολοι είναι αυτοί που προχώρησαν στην καταστροφή όλων των ξύλινων γλυπτών, θρησκευτικών χειροποίητων αντικειμένων και επιπλέον αρκετών επιγραφών γνωστών ως Rongo - Rongo, οι οποίες αποτελούσαν ένα αρχείο της χαμένης γλώσσας του Rapa Nui. Έτσι λίγες από αυτές τις επιγραφές σώζονται σήμερα, τόσες που κανένας δεν είναι σε θέση να τις αποκρυπτογραφήσει. Οι πρώτοι άποικοι βρήκαν ένα πλούσιο σε βλάστηση νησί, γεμάτο με γιγαντιαίους φοίνικες, που χρησιμοποίησαν για να φτιάξουν τις βάρκες και τα σπίτια τους. Διάφορες κοινότητες διαμορφώθηκαν καθώς ο πληθυσμός αυξανότανε και διάφορα πληθυσμιακά κέντρα δημιουργήθηκαν σε διάφορες περιοχές του νησιού. Ένα πράγμα τους έδενε όλους μαζί, η κατασκευή αγαλμάτων τα οποία ονομάζονται "Μοάη" (Moai) και η λατρεία που διαμόρφωσαν γύρω από αυτά.
 |
| Τα περίφημα αγάλματα του νησιού του Πάσχα. |
Κατασκευή των αγαλμάτων
Είναι ασαφές γιατί οι κάτοικοι του νησιού του Πάσχα κατασκεύαζαν αγάλματα σε τέτοιο μεγάλο βαθμό. Το πως κατασκευάζονταν, είναι σχεδόν γνωστό. Κάθε άγαλμα φτιαχνότανε στο λατομείο. Η μαλακή ηφαιστειακή τέφρα ήταν τέλειο υλικό για τη γλυπτική αγαλμάτων. Χρησιμοποιούσανε μία σκληρότερη ηφαιστειακή πέτρα, για να σκαλίσουν το άγαλμα στον βράχο. Τελικά όταν ένα άγαλμα τελείωνε, αποκόπτονταν από τον βράχο και το μετακινούσανε προσεκτικά χρησιμοποιώντας τους γιγαντιαίους κορμούς των φοινίκων για να τα κυλούνε στο έδαφος. Στοιχείο της δυσκολίας της μετακίνησης των αγαλμάτων, είναι τα κατά μήκος των αρχαίων μονοπατιών σπασμένα και εγκαταλελειμμένα αγάλματα.
 |
| Κατά μήκος των αρχαίων μονοπατιών, υπάρχουν αγάλματα τα οποία είναι σπασμένα και εγκαταλελειμμένα, στοιχείο της δυσκολίας της μετακίνησης των αγαλμάτων. |
Πρόσφατες προσομοιώσεις υπολογιστών έχουν εμφανίσει ότι ένα μέσο άγαλμα θα μπορούσε να μετακινηθεί από το λατομείο σε απόσταση 10 χιλιομέτρων, σε λιγότερο από 5 ημέρες, χρησιμοποιώντας περίπου 70 άτομα. Οι θεωρία αυτή, τέθηκε πρόσφατα σε δοκιμή σε ένα επιτυχές πείραμα για να μετακινήσουν ένα αντίγραφο αγάλματος. Μόλις γινότανε η μετακίνηση, το άγαλμα τοποθετούνταν επάνω σε μεγάλες πλατφόρμες, με μία απίστευτη ακρίβεια στις συναρμολογήσεις των πετρών. Για δεκαετίες, ο ανταγωνισμός για να χτιστεί το μεγαλύτερο και καλύτερο άγαλμα ανέβαινε. Ο πολιτισμός είχε φθάσει στο αποκορύφωμά του. Και έπειτα κάτι πήγε τρομερά στραβά...
 |
| Εγκαταλελειμμένα αγάλματα. Όλα τελείωσαν απότομα. |
Ένα από τα πολλά αγάλματα του νησιού του Πάσχα
Το περίεργο της υπόθεσης
| Αν ρωτήσετε τους σημερινούς κατοίκους του νησιού, σχετικά με την ονομασία των αγαλμάτων, θα σας απαντήσουν ότι στην γλώσσα τους τα ονομάζουν: mata kita rane. Για να βρείτε ποιο είναι το περίεργο της υπόθεσης, εσείς το μόνο που έχετε να κάνετε, είναι να δείτε τι ομοιότητες έχει αυτή η ονομασία, με την ελληνική φράση: Μάτια κοιτάνε ουρανό. Δηλαδή: Τα μάτια που κοιτάνε τον ουρανό. |
| Ευχαριστούμε τον χρήστη Fotis για αυτή την πληροφορία. |
 |
| Αν ρωτήσετε τους σημερινούς κατοίκους του νησιού θα σας απαντήσουν ότι στην γλώσσα τους τα αγάλματα τα ονομάζουν: mata kita rane, ονομασία που μας θυμίζει την ελληνική φράση: Μάτια κοιτάνε ουρανό. |
Η πτώση του πολιτισμού
Οι πρώτοι σύγχρονοι άποικοι όταν ανακάλυψαν το νησί, αναρωτήθηκαν πώς κάποιος θα μπορούσε να έχει επιζήσει σε μια τέτοια περιοχή χωρίς ούτε ένα δέντρο. Πράγματι, αυτό ήταν ένα μυστήριο έως ότου τα πρόσφατα δείγματα που λήφθηκαν από τους κρατήρες, έδειξαν ότι το νησί ήταν δασώδες με γιγαντιαίους φοίνικες, οι οποίοι τώρα έχουν εκλείψει. Τα δέντρα κόπηκαν για ξυλεία, για τα σπίτια, για φωτιά, και τελικά για κυλίνδρους και μοχλούς για να κινήσουν τα αγάλματα. Με την απώλεια των δασών, το έδαφος άρχισε να διαβρώνεται. Οι καλλιέργειες άρχισαν να αποτυγχάνουν και οι κάτοικοι ξεκίνησαν έναν εμφύλιο πόλεμο για τα λιγοστά αγαθά που έμειναν. Πιθανόν οι νικητές να έτρωγαν τους νεκρούς εχθρούς τους για να κερδίσουν δύναμη, τα κόκαλα που βρίσκονται στο νησί φανερώνουν τα στοιχεία αυτού του κανιβαλισμού. Ο πολιτισμός και η κοινότητες του νησιού, που είχαν αναπτυχθεί επί 300 συνεχόμενα χρόνια, κατέρρευσαν. Δεν υπήρχε κανένα ξύλο στο νησί για να φτιάξουν βάρκες διαφυγής. Οι λίγοι επιζώντες του εμφύλιου πολέμου, άρχισαν να παίρνουν τα απομεινάρια του πολιτισμού τους και να δραπετεύουν. Ένα πράγμα άφησαν πίσω, τα αγάλματα.
 |
| Μία άλλη άποψη από τα περίφημα αγάλματα του νησιού του Πάσχα που κοιτάζουν το ηλιοβασίλεμα. |
Ανάγκη για απόδραση
Οι κάτοικοι του Νησιού του Πάσχα, είχαν έντονα την ιδέα ότι ζούσαν σε έναν κλειστό κόσμο, έναν κόσμο χωρίς διαφυγή. Ήταν αποκλεισμένοι στο νησί τους, αναγκασμένοι να ζήσουν τη ζωή τους σε αυτό το μικτό τριγωνικό κομμάτι γης. Η ιδέα αυτή του κλειστού κόσμου ήταν αυτό που για πολλούς αιώνες έλλειπε από εμάς τους Ευρωπαίους. Πάντα υπήρχε ένα μέρος που δεν είχε εξερευνηθεί ακόμα, και πάντα υπήρχε ένα μέρος όπου μπορούσαμε να πάμε, να κατακτήσουμε και να αποικίσουμε. Τα Μεσογειακά παράλια και η Μέση Ανατολή για τους Έλληνες, η Γαλατία και η Γερμάνια για τους Ρωμαίους, η Δυτική Ευρώπη για τους μεταναστεύοντες γερμανικούς λαούς, οι Άγιοι Τόποι για τους μεσαιωνικούς σταυροφόρους, ο Νέος Κόσμος για τις Ευρωπαϊκές Αυτοκρατορίες.
Σήμερα, έχοντας εξερευνήσει μέχρι και την τελευταία γωνία του πλανήτη μας, είμαστε και εμείς αποκλεισμένοι, όπως οι κάτοικοι του Νησιού του Πάσχα, σε ένα απομονωμένο κομμάτι γης, υπερβολικά μακριά από οπουδήποτε θα μπορούσαμε να πάμε. Είμαστε φυλακισμένοι σε μια αμυδρή μπλε τέλεια, στον τεράστιο ωκεανό του διαστήματος.
Ας ελπίσουμε ότι δεν θα έχουμε κι εμείς την ίδια τύχη με αυτή των κατοίκων του Νησιού του Πάσχα.
Μαθήματα από το παρελθόν;
Τεχνολογικές πρόοδοι. Αύξηση πληθυσμού. Μείωση των στοιχείων συμπεριφοράς. Σπατάλη των πρώτων υλών. Πόλεμος. Κατάρρευση. Σας φαίνονται γνωστά; Η ιστορία του νησιού του Πάσχα είναι η ιστορία των χρόνων μας. Υπάρχουν διαφορές όμως. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το νησί του Πάσχα είναι πολύ μικρό και ότι ήταν μόνο θέμα χρόνου μέχρι να χρησιμοποιηθούν όλες οι πρώτες ύλες. Σε ένα νησί όμως τόσο μικρό όσο το νησί του Πάσχα, ήταν εύκολο να φανούν τα αποτελέσματα της αποδάσωσης. Αλλά οι κάτοικοι συνέχισαν τις καταστρεπτικές ενέργειές τους. Προσευχήθηκαν προφανώς στους Θεούς τους, για να ξαναγίνει γόνιμο το έδαφος, έτσι θα μπορούσαν να συνεχίσουν να το βιάζουν, αλλά οι Θεοί δεν απάντησαν. Οποιοσδήποτε ήταν ικανός να αλλάξει εκείνο το οικοσύστημα, τα αποτελέσματα ήταν προβλέψιμα. Το άτομο που έκοψε το τελευταίο δέντρο, θα μπορούσε να δει ότι ΗΤΑΝ το τελευταίο δέντρο. Παρόλα αυτά, το έκοψε.
 |
| Μία άποψη του νησιού που δείχνει την σπατάλη των κατοίκων μέχρι και του τελευταίου δέντρου. |
Αυτό είναι το πιο τρομακτικό σημείο. Καθώς τα δάση μας πέφτουν από τους εκσκαφείς, υπάρχουν πολλοί που προσπαθούν γενναία να τα σώσουν. Είναι προφανές, τώρα που έχουμε τους δορυφόρους που μας εμφανίζουν την τεράστια αποδάσωση, ότι υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα. Και όμως οι ηγέτες μας αλλά και πλειοψηφία άλλων ατόμων, συνεχίζουν ανέμελα, σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Εμφανίζονται πρόθυμοι να ισοπεδώσουν τα τελευταία δέντρα για να χτίσουν τα αγάλματα της εποχής μας. Τεχνολογία & Ανάπτυξη. Θα συμφιλιώσουμε τους τρόπους ζωής μας με την ευημερία του περιβάλλοντος, ή εμείς οι άνθρωποι είμαστε πάντα οι ίδιοι; όπως αυτός που έκοψε το τελευταίο δέντρο;
 |
| Η καταστροφή ενός αρχαίου πολιτισμού, μήπως πρέπει να είναι ένα μάθημα για το σύγχρονο κόσμο; |
Από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου και μετά, τα περιβαλλοντικά προβλήματα του κόσμου δεν φαίνονται και τόσο σημαντικά πλέον. Ενώ όλοι έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στην τρομοκρατία, δεν βλέπουν ότι το περιβάλλον αυτού του πλανήτη, μας στηρίζει όλους μας και όταν το αγνοούμε, θέτουμε τους εαυτούς μας σε κίνδυνο. Τα μαθήματα του νησιού του Πάσχα, είναι τόσο επίκαιρα, όσο ποτέ άλλοτε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου