ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗ “ΕΙΣΒΟΛΗ” ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΕ ΚΥΠΡΟ-ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Σε μια από τις αμέτρητες πλέον επιδείξεις αποθράσυνσης, που συναντούν πρακτικά την «μη αντίδραση» της Αθήνας, η ‘Αγκυρα προχώρησε στην δημοσίευση απόφασής της στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως με την οποία προσδιορίζει τέσσερα σημεία ερευνών σε ελληνική και κυπριακή υφαλοκπρηπίδα νοτίως και ανατολικά του Καστελλόριζου. Η περιοχή μάλιστα ενός από τα σημεία αυτά συμπίπτει μερικά με ζώνη όπου εξήγγειλε έρευνες η Κυπριακή Δημοκρατία. Ταυτόχρονα με τη δημοσίευση των χαρτών, το τουρκικό ναυτικό πραγματοποίησε παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων γύρω από το Καστελλόριζο.

Διπλωματικοί αναλυτές αποδίδουν τη νέα τουρκική πρόκληση σε ευρύ φάσμα ταυτόχρονων επιδιώξεων της Τουρκίας:
- να παρενοχλήσει τις κυπριακές έρευνες για πετρέλαια, σε μια περιοχή που εμφανίζεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα
- να εγγράψει πάγιες υποθήκες διεκδίκησης στην ελληνική και κυπριακή υφαλοκρηπίδα
- να εντείνει τις πιέσεις σε Λευκωσία-Αθήνα να μη φέρουν αντιρρήσεις στη συνέχιση της τουρκικής ενταξιακής πορείας
- να «πλήξει», «γκριζάρει» τη θαλάσσια περιοχή γύρω από το Καστελλόριζο, που είναι ο στρατηγικός «κρίκος» που συνδέει τον ελληνικό με τον κυπριακό χώρο και, ταυτόχρονα, θεμελιώνει μεγάλα ελληνικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο.
- να πλήξει τον αμυντικό δεσμό Ελλάδας-Κύπρου, ώστε να εντείνει το αίσθημα απομόνωσης των Κυπρίων και το αίσθημα «ωχ αδερφέ με την Κύπρο» των Ελλαδιτών, διευκολύνοντας έτσι την έγκριση μη βιώσιμης λύσης στο κυπριακό, σύμφωνης με τις επιδιώξεις της

Προς το παρόν, στο ελληνικό και κυπριακό Υπουργείο Εξωτερικών η μόνη αντίδραση που αποφάσισαν είναι η ενημέρωση των Ευρωπαίων ομοιλόγων τους κατά το Συμβούλιο της Δευτέρας. Η κυπριακή κυβέρνηση επανέλαβε τη θέση της ότι είναι αδύνατο, υπό τις σημερινές συνθήκες, να ανοίξει το κεφάλαιο «ενέργεια» των τουρκικών ενταξιακών διαπραγματεύσεων, που είχε μπλοκάρει η προκάτοχός της.

Κατά τα άλλα πάντως, η Αθήνα συνεχίζει την ακραία υποτονική στάση της απέναντι και σε αυτή και στον ορυμαγδό πάσης φύσεως τουρκικών προκλήσεων. Η Κυρία Μπακογιάννη περιορίζεται στις δηλώσεις της (που σχεδόν πάντα αρχίζουν με ένθερμη υποστήριξη της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας!) να διαπιστώνει «τουρκική προκλητικότητα» (κάτι που μπορεί να διαπιστώσει και ο τελευταίος αναγνώστης εφημερίδας) και συστήνει «ψυχραιμία», ενώ το Υπουργείο ανακοινώνει ότι οι ενέργειες της Τουρκίας δεν μεταβάλλουν σε τίποτα τη θέση και τα δικαιώματα της Ελλάδας. Υποθέτει κανείς ότι αυτό το τελευταίο δεν το έχουν αντιληφθεί οι Τούρκοι αξιωματούχοι και γι’ αυτό συνεχίζουν απτόητοι την «άσκοπη» πρακτική τους να εγείρουν έργω και λόγω παντός είδους διεκδικήσεις εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Κάπου κάπου υπάρχει και η υπόμνηση από την Αθήνα των ενταξιακών «υποχρεώσεων» της Τουρκίας, μόνο που αυτή δεν μεταφράζεται ποτέ σε λήψη πρακτικών μέτρων. Μόλις προ τριών εβδομάδων, Ελλάδα και Κύπρος έσπευσαν να ανοίξουν ένα ακόμα κεφάλαιο (για τη φορολογία) της ενταξιακής διαπραγμάτευσης.

Γεγονός πάντως είναι ότι πέραν των γεωπολιτικών ζητημάτων που σχετίζονται με το κυπριακό, ο εντοπισμός εικαζομένων μεγάλων αποθεμάτων πετρελαίου στην περιοχή της Κύπρου και, εκτιμούν ειδήμονες στη Λευκωσία, ειδικά στην περιοχή που συναντώνται οι υφαλοκρηπίδες Ελλάδας, Κύπρου και Λιβύης, έχει ανοίξει την όρεξη και αμερικανικών εταιρειών όπως η Chevron, αλλά και της ‘Αγκυρας. Βεβαίως, μόνο οι γεωτρήσεις θα δώσουν οριστική απάντηση, σε κάποια όμως από τα θαλάσσια «οικόπεδα» (blogs) οι τρισδιάστατες έρευνες (3D) είναι πολύ θετικές.

Η κυβέρνηση Παπαδόπουλου στην Κύπρο συνήψε συμφωνίες οριοθέτησης της κυπριακής οικονομικής ζώνης αποκλειστικής εκμετάλλευσης (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο και τον Λίβανο, που καταχωρήθηκαν στον ΟΗΕ, παρά τις τουρκικές αιτιάσεις. (Η ΑΟΖ «συμπαρασύρει» και την υφαλοκρηπίδα, σε θάλασσες με το βάθος της Μεσογείου). Ο ‘Εχουντ ‘Ολμερτ είχε απαντήσει στη Λευκωσία ότι το Ισραήλ δεν επιθυμεί τέτοια συμφωνία, γιατί δεν έχει ποτέ μέχρι τώρα επισημοποιήσει τα σύνορά του, εντούτοις υιοθετεί, ως θέση αρχής, τη μέση γραμμή για την οριοθέτηση και δεν έχει αντίρρηση σε έρευνες από την Κύπρο στη βάση αυτή.

Η Λευκωσία είχε τότε προτείνει και στην Αθήνα την οριοθέτηση και μεταξύ τους των ΑΟΖ, όπως και με τη Λιβύη, η ελληνική κυβέρνηση προτίμησε να μην προχωρήσει, επικαλούμενη τον φόβο τουρκικών αντιδράσεων. Τελικά και οι αντιδράσεις ήρθαν και η ελληνική ΑΟΖ δεν οριοθετήθηκε. Ανεπιτυχείς ήταν επίσης οι προσπάθειες οριοθέτησης της ελληνικής ΑΟΖ τόσο με την Αίγυπτο, που χειρίστηκε αρχικά η διεύθυνση Δ1 του Υπουργείου Εξωτερικών και τορπίλισε η ‘Αγκυρα, όσο και με τη Λιβύη, λόγω των τεραστίων απαιτήσεων της τελευταίας.

Αυτό όμως που φάνηκε να αλλάζει ριζικά τα πολιτικά δεδομένα ήταν το ενδιαφέρον αρχικά της αμερικανικής Noble και, ακόμη περισσότερο, της γιγαντιαίας Chevron για τα κυπριακά πετρέλαια. Η Noble υπέγραψε συμφωνία με την Κύπρο για την εκμετάλλευση του «οικοπέδου 12» της κυπριακής ΑΟΖ, ενώ ο ίδιος ο Αμερικανός Πρέσβης στη Λευκωσία προανήγγειλε πρόσφατα την έναρξη εργασιών, προειδοποιώντας έτσι εμμέσως πλην σαφώς όσους θα ήθελαν να τις «παρενοχλήσουν», όπως συνέβη πέρυσι με την αποστολή τουρκικών σκαφών στην περιοχή, μετά την οποία η κυβέρνηση Χριστόφια έδωσε εντολή στο νορβηγικό ερευνητικό πλοίο να αποχωρήσει. Η Noble υπέγραψε επίσης συμφωνία με το Ισραήλ για εκμετάλλευση κοιτασμάτων αερίου πολύ κοντά στην κυπριακή ΑΟΖ.

Η Chevron, από την πλευρά της, αγόρασε από τη νορβηγική PGS (Petroleum Geo-Services) Geophysical AS που συνεργάζεται με το κυπριακό κράτος δισδιάστατα σεισμικά δεδομένα για μια περιοχή 4795 τετραγωνικών χιλιομέτρων,όπως και δύο αντίγραφα της έκθεσης ερμηνείας σεισμικών δεδομένων από το Υπουργείο Εμπορίου της Κύπρου, καταβάλλοντας άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ. Η γαλλική Beicip – Franlab, συμβουλευτικός οίκος της Κύπρου ετοιμάζει νέα έκθεση αξιολόγησης και ερμηνείας όλων των δεδομένων που προέκυψαν από νέες έρευνες της PGS, η οποία έχει ήδη προχωρήσει σε περαιέρω έρευνες που καλύπτουν έκταση 12.500 τετρ. χλμ.

Γεγονός είναι ότι το δεύτερο σκέλος αδειοδοτήσεων έχει ήδη καθυστερήσει αρκετούς μήνες. Η κυπριακή κυβέρνηση επιδιώκει να εμπλέξει ρωσικές και αραβικές εταιιρείες, συναντά όμως επιφυλάξεις λόγω του μεγάλου βάθους των κοιτασμάτων, ίσως και τουρκικών αντιδράσεων. Οι επόμενοι μήνες θα δοκιμάσουν τόσο την αποφασιστικότητα της Λευκωσίας να συνεχίσει την εκμετάλλευση κοιτασμάτων που ανήκουν πέραν κάθε αμφιβολίας στην Κύπρο, όσο και της Αθήνας να υπερασπιστεί τόσο την ελληνική όσο και την κυπριακή κυριαρχία.

Προς το παρόν, οι πολιτικοί μας δηλώνουν ότι υπάρχει πάντα το «ενιαίο αμυντικό δόγμα» Ελλάδας-Κύπρου, η (πανάκριβη όμως) αφρόκρεμα του ελληνικού ναυτικού έχει διατεθεί στον «δυτικό παράγοντα» για επιχειρήσεις στη Σομαλία και στον Κόλπο. Το ελληνικό ναυτικό και η αεροπορία, που συντηρούνται με τεράστιο κόστος για τον ελληνικό λαό, σπανίως εμφανίζονται στο Καστελλόριζο και ποτέ στην Κύπρο. Αντιθέτως, η αεροπορία και το ναυτικό της Τουρκίας, χώρας που η Αθήνα υποστηρίζει με φανατισμό την ένταξη στην ΕΕ, εμφανίστηκαν μεγαλοπρεπώς στην Κύπρο, για να εορτάσουν την επέτειο της απόβασης στο νησί, πριν από 35 χρόνια.

Πηγή