Ο εγκέφαλος βλέπει αυτά που δεν μπορούν να δουν τα μάτια

Τα φυσιολογικά οπτικά κυκλώματα του πρωτοταγούς οπτικού φλοιού μπορούν να παρακαμφθούν

Εδώ και αρκετό καιρό, άνθρωποι με απώλεια όρασης σε ποικίλους βαθμούς ισχυριζόντουσαν ότι μπορούσαν να νιώσουν κάποιο αντικείμενο που βρισκόταν τριγύρω τους, ακόμα και στην περίπτωση που δεν μπορούσαν στην πραγματικότητα να το δουν. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε ‘τυφλή όραση’ (blindsight) και στη διάρκεια των περασμένων χρόνων γιατροί και επιστήμονες σχετικών πεδίων έχουν προσπαθήσει να βρουν μια εύλογη επιστημονική εξήγηση γι’ αυτό. Τώρα, ιάπωνες επιστήμονες στο Εθνικό Ινστιτούτο Φυσιολογικών Επιστημών (National Institute for Physiological Sciences) κατάφεραν να προσδιορίσουν ότι η τυφλή όραση συμβαίνει όταν το φως μεταβιβάζεται στους οπτικούς υποδοχείς χωρίς να περνάει από τα συνήθη κανάλια του πρωτοταγούς οπτικού φλοιού.

Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε διάφορους πιθήκους για το πείραμα. Είχαν ποικίλες βλάβες στον πρωτοταγή οπτικό φλοιό και οι επιστήμονες εστίασαν στο να τους εκπαιδεύσουν ώστε να δουν αντικείμενα που βρισκόντουσαν ακριβώς μπροστά τους. Μετά από λίγο καιρό, οι πίθηκοι έδειξαν σημάδια που επέτρεψαν στην ομάδα να θεωρήσει ότι μπορούσαν πραγματικά να δουν αυτό που τους παρουσίαζαν. Η όρασή τους μπορούσε να αναγνωρίσει αντικείμενα που παρουσιάζονταν από έξι διαφορετικές κατευθύνσεις, κάτι που οδήγησε τον καθηγητή Tadashi Isa και τον δόκτορα Masatoshi Yoshida στο να θεωρήσουν ότι πιθανώς υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ της τυφλής και της νυχτερινής όρασης.

Οι πίθηκοι συνήθως δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν σκοτεινά αντικείμενα στο φυσιολογικό τους οπτικό πεδίο, έτσι οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το δεδομένο αυτό ως ένα σημείο αναφοράς. Υποκείμενα ελέγχου που είχαν βλάβη στον πρωτοταγή οπτικό τους φλοιό επέδειξαν την ίδια συμπεριφορά όπως εκείνα που τους παρουσιάστηκαν σκοτεινά αντικείμενα, με δύο διαφορές: είχαν μια ευθεία τροχιά στην κίνηση των ματιών τους και έναν σύντομο χρόνο αντίδρασης για την κίνηση των ματιών. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτές οι διαφορές δεν αποτελούν τόσο τη συνέπεια της βλάβης στο φλοιό των πιθήκων, όσο το γεγονός ότι τα κέντρα για τον έλεγχο της κίνησης των ματιών και τα κέντρα λήψης αποφάσεων είχαν επίσης επηρεαστεί.

Οι ιάπωνες επιστήμονες δηλώνουν ότι η εκπαίδευση που έκαναν στους πιθήκους αποδείχτηκε ότι είναι χρήσιμη στο να μάθουν πώς να ενεργοποιούν δευτερεύοντα εγκεφαλικά κυκλώματα ώστε να καταφέρουν να μεταφέρουν οπτικές πληροφορίες στον εγκέφαλό τους. Τώρα ελπίζουν να επεκτείνουν την έρευνά τους σε ανθρώπους σε μια προσπάθεια να προσφέρουν σε τυφλούς ασθενείς την ευκαιρία τουλάχιστον να νιώσουν τα αντικείμενα που βρίσκονται κοντά τους.

"Τα ευρήματά μας θα εξασφαλίσουν μια νέα μέθοδο για την αποκατάσταση σε άτομα που έχουν βλάβες στον πρωτοταγή οπτικό φλοιό. Αυτό σημαίνει, έναν τρόπο εκπαίδευσης ώστε να ενεργοποιηθούν εναλλακτικά εγκεφαλικά κυκλώματα ώστε να μπορεί κανείς να δει αυτά που δεν μπορούσε να δει", κατέληξε ο δόκτωρ Yoshida.